سرتیپ خلبان شهید محمود خضرایی

فرمانده مرکز آموزش های هوایی نیروی هوایی ارتش

شهید محمود خضرایی

تاریخ تولد :1326/3/15

فرمانده مرکز آموزش های هوایی نیروی هوایی ارتش

تاریخ شهادت : 1364/12/1

محل شهادت : اهواز

زندگی نامه سرتیپ خلبان شهید محمود خضرایی

در پانزدهم خرداد ماه سال 1326 در یکی از محله های تهران و درخانواده خضرایی که از خانواده های مذهبی و متدین بودند، پسری متولد شد که نام او را محمود گذاشتند .

محمود دوران ابتدایی و متوسطه را در شهر تهران سپری نمود. وی بعد از اخذ دیپلم با توجه به علاقه وافری که به فراگیری علم و دانش داشت، در کنکور سراسری شرکت نمود و در رشته مهندسی پذیرفته شد؛ اما به علت این که پدرش در تنگنای مالی قرار داشت نتوانست وارد دانشگاه شود. در این هنگام تصمیم گرفت که وارد دانشکده افسری نیروی هوایی شود. لذا در تاریخ هشتم آبان سال 1345 وارد این دانشکده شد و در مهر ماه سال 1348 با درجه ستواندومی فارغ التحصیل گردید .

دانشکده خلبانی و دوره خلبانی در آمریکا

از آن جایی که علاقه زیادی به پرواز داشت، تصمیم گرفت وارد دانشکده خلبانی شود لذا برای ورود به آن جا اقدام های مقدماتی را طی کرد. وی پس از طی آزمایش ها و معاینات مقدماتی وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی شد و پس از گذراندان دوره مقدماتی پرواز در ایران، برای فراگیری دوره پیش رفته پرواز به کشور آمریکا اعزام شد. محمود به علت این که بعد از فارغ التحصیلی از دانشکده افسری وارد دانشکده خلبانی شده بود، به عنوان افسر ارشد به آمریکا اعزام و شروع به یاد گیری فن خلبانی در پایگاه ریس آمریکا نمود .

در آمریکا به خلبانان ایرانی پیشنهاد ورزش صبحگاهی را ارایه تا با این کار روحیه دانشجویان ایرانی حفظ شود. همچنین برای این که بداند در کلیساها چه می گذرد، بارها به آن جا می رفت و در مراسم آنها شرکت می کرد. تا این که از طرف کلیسا از محمود و تعدادی دیگر از دانشجویان ایرانی دعوت می شود که برای شرکت دریک گردهمایی و پاسخ به سوالات درباره دین اسلام به کلیسا بروند. در کلیسا محمود به سوالات مذهبی مسیحیان درباره دین اسلام پاسخ می دهد و حدود 25 دقیقه نیز سخنرانی مذهبی می کند .

این سخنرانی چنان گیرا بود که بعد از آن تعداد زیادی از مسیحیان با سوالات متعدد به سراغ محمود می آیند و او نیز با متانت به تمام سوالات و شبهات آنها درباره دین اسلام پاسخ می دهد.

بعد از پایان دوره آموزش در سال 1351 موفق به اخذ گواهینامه خلبانی با هواپیمای اف 4 شده و در بازگشت به ایران، در پایگاه هوایی تهران مشغول به خدمت می شود. پس از مدتی به پایگاه هوایی بوشهرمنتقل و به دلیل توانایی بالایی که از خود نشان داد به عنوان رئیس دایره عملیات گردان شکاری این پایگاه منصوب می گردد .

نقش شهید در انقلاب

درحالی که چند ماهی به پیروزی انقلاب اسلامی مانده بود، طی فرمانی از خلبانان پایگاه هوایی بوشهر خواسته می شود که هواپیماهای خود را به پایگاه هوایی چابهار منتقل کنند. در آن زمان با توجه به جو حاکم بر ارتش، کسی حق اعتراض به دستور را نداشت ولی خضرایی و شهید طالب مهر شجاعانه از جای برمی خیزند و با صراحت اعلام می کنند که این دستور را اجرا نمی کنند. در این حین به آنها تذکر داده می شود :

- لغو دستور می کنید و می دانید چه عواقبی در پی خواهد داشت!

که این دو بزگوار پاسخ می دهند:

- ما اهداف شوم شما را از این کار می دانیم. شما می خواهید با انتقال هواپیماها به چابهار، آنها را بر روی ناو آمریکایی ببرید. این هواپیماها اموال بیت المال است و ما اجازه چنین کاری را نخواهیم داد.

این حرکت شجاعانه باعث شد دیگر خلبانان نیز اعتراض خود را اعلام کنند و بدین ترتیب این پروازها لغو گردید.

نقش شهید خضرایی در شکل گیری انقلاب بسیار چشمگیر بود. او با شنیدن فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر قیام علیه طاغوت، ارتش را رها کرده و به صفوف مبارزان می پیوندد. در اواخر بهمن ماه سال 1357 درحالی که چند روزی به پیروزی انقلاب مانده بود، وی در نقش رهبری گروهی از جوانان، دست به تصرف کلانتری منطقه گرگان تهران می زند و در این کش و قوس از ناحیه دست نیز مورد اصابت گلوله قرار می گیرد و مجروح می شود. با پیروزی انقلاب او شروع به ارشاد خلبانان و نظامیان می کند و آنها را متوجه خیانت های طاغوتیان می نماید.

بلافاصله به میدان نبرد می رود

با شروع غائله کومله و دمکرات عازم کردستان می شود و به عنوان یکی از یاران صدیق شهید چمران مشغول به خدمت می شود. او در کنار شهید چمران به عنوان افسر کنترل کننده زمین مشغول به خدمت می شود. کار او شناسایی و کنترل آتش هواپیماها برای زدن اهداف مورد نظر بر روی زمین بود.

با شروع جنگ تحمیلی از سوی عراق، خضرایی نیز به عنوان یکی از خلبانان باتجربه نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به پایگاه هوایی همدان منتقل شد و پروازهای جنگی خود را آغاز نمود.

در یکی از این پروازها هواپیمای او مورد هدف قرار می گیرد ولی خضرایی با مهارت بالایی که در فن خلبانی داشت، هواپیما را درحالی که یک چرخ نداشت به زمین می نشاند.

حمله به پایگاه های الولید (اچ 3)

در اواخر سال 1359 نیروی هوایی تصمیم می گیرد با عملیاتی عمقی در خاک عراق، در یک اقدام بی سابقه پایگاه های الولید در غربی ترین نقطه عراق را بمباران کنند. برای این کار باید بهترین خلبانان نیروی هوایی انتخاب می شدند. از این رو خضرایی هم به عنوان یکی از خلبانان برای انجام این عملیات انتخاب می شود.

در روز موعود تمامی هواپیما به پرواز در می آیند. خضرایی نیز هدایت یکی از فانتوم ها را برعهده داشت. بعد از دو مرحله سوخت گیری هوایی، فانتوم ها به پایگاه های الولید می رسند. در این هنگام فانتوم ها به سه دسته تقسیم می شوند و به هر سه پایگاه الولید حمله می کنند. خضرایی هم به خوبی ماموریت های خود را انجام می دهد و به سمت تانکرهای سوخت رسان گردش می کند. در این هنگام که پدافند پایگاه ها دیوانه وار و بی هدف به هرطرف شلیک می کردند، ناگهان تعداد گلوله ضد هوایی به هواپیمای خضرایی برخورد می کند.

هدایت هواپیمای آسیب دیده آن هم در شرایطی که باید نزدیک به 500 کیلومتر مسیر را طی کند، کاری بسیار دشوار بود ولی خضرایی مصمم بود که هواپیما را به هر قیمت به ایران برساند. بعد از سوخت گیری هوایی سوم، به سرعت به سمت مرزهای ایران می آید و در نهایت با رشادت و شهامت خاص هواپیما را سالم بر زمین می نشاند.

نماز در هواپیمای جنگنده

از یکی از دوستان ایشان نقل شده است که یک بار در پایگاه به صورت آماده بودیم که در ساعت 4 صبح صدای آژیر اضطراری شنیده شد. بلافاصله به اتفاق خضرایی به پرواز در آمدیم. بعد از ماموریت تازه هوا درحال روشن شدن بود که او گفتند:

- موافقی نماز را همین جا بخوانیم؟

گفتم: خیلی خوبه، از این بهتر نمی شه.

گفت: پس اجازه بده با رادار صحبت کنیم و به سمت قبله پرواز کنیم.

پس از هماهنگی با رادار، سمت قبله را برگزیدیم. ابتدا او نمازش را خواند و آن گاه من هم نمازم را بجا آوردم. پس از ادای نماز، او با صدای گیریایش با خدای خود مشغول مناجات شد و آن گونه ملتمسانه سخن می گفت که من را هم تحت تاثیر قرار داد.

این نماز یکی از نمازهای منحصر به فردی بود که هرگز آن را فراموش نمی کنم.

چقدر دل انگیز و زیباست خلوت با خدا در دل آسمان، گویی روحمان نیز همچون جسم پرواز می کرد و خدایی شده بود. انگار به زمین تعلق نداشتیم و دوست داشتیم برای همیشه در آسمان پرواز کنیم.

امام خمینی (ره): فرزندم تو سقوط نکردی، تو صعود می کنی

عملیات بزرگ دیگری در نیروی هوایی با موفقیت انجام شد. در این عملیات نیز خضرایی حضوری فعال داشت، ولی در هنگام بازگشت هواپیمای او مورد هدف موشک زمین به هوا قرار می گیرد. وی با سختی هواپیما را تا ایران هدایت می کند و در آن جا اقدام به خروج اضطراری از هواپیما می کند که به دلیل برخورد دستش با کابین در هنگام خروج اضطراری، دچار شکستگی دست می شوند.

بعد از این ماجرا او به همراه تعدادی از خلبانان نیروی هوایی برای تجدید بیعت و دیدن حضرت امام (ره) به جماران می روند. در بیت امام (ره)، او چون دچار شکستگی دست شده بود، دست آسیب دیده را به گردن آویزان کرده بود.

حضرت امام (ره) رو به او می کند می فرماید:

- فرزندم چی شده؟ دستت چه شده؟

خضرایی در پاسخ عرض می کند:

- هواپیمایم مورد اصابت قرار گرفته و سقوط کرده ام.

حضرت امام تاملی می کنند و می فرمایند:

- فرزندم، تو سقوط نکردی، تو صعود می کنی!

فرماندهی پایگاه هوایی همدان

چند روزی از این دیدار نگذشته بود که بنی صدر (رئیس جمهور مخلوع ایران) مخفیانه از ایران فرار کرد. غوغایی به پا شده بود و از هر سو موج انتقادات به سمت شهید فکوری سرازیر شده بود که البته تمام این اتهامات واهی بود. به هرحال شهید فکوری به خاطر این ماجرا از سمت خود استعفا کرد و به دنبال انتخاب فرمانده جدید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و تغییراتی که در نیرو اعمال شد، خضرایی به درجه سرهنگ دومی ارتقاء پیدا کرد و همزمان به عنوان فرمانده پایگاه هوایی همدان نیز منصوب شد. او به مدت دو سال از سال 1360 تا 1362 عهده دار این مسئولیت بود.

پایگاه شکاری همدان به عنوان قطب مهمی محسوب می شد و بسیاری از مناطق غرب کشور را پوشش می داد. با حضور وی تحولاتی در این پایگاه ایجاد شد و پایگاه شکاری همدان در زمان فرماندهی او عملیات بزرگی را علیه دشمن بعثی انجام داد.

فرماندهی پدافند هوایی و درپی آن مرکز آموزش های هوایی

درسال 1362 خضرایی از سوی فرماندهی نیروی هوایی به سمت فرمانده پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد و این انتخاب به این دلیل بود که او قبل از آن که یک خلبان باشد، یک افسر کنترل شکاری نیز بود و اشراف خوبی بر پدافند داشت. در مدت حضور خضرایی در این سمت، خدمات قابل توجهی در پدافند داشت.

در اواخر سال 1363 به سمت فرمانده مرکز آموزش های هوایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد و تا زمان شهادت در همین پست خدمت می کرد.

در همین زمان تحولات بزرگ در این مرکز انجام می پذیرد و او توانست خدمات ارزنده ای را در این مرکز انجام دهد و از خود یادگاری مناسبی برجای بگذارد.

روز وصال نزدیک می شود

در دو ماه آخر عمرش، مرتبا می گفت مدت زیادی این جا نیستم و پی گیر کارها بود. مرتب به مناطق جنگی پرواز می کرد تا این که روز وصال می رسد.

تصمیم گرفته می شود با توجه به شروع عملیات والفجر 8، عده ای از یاران امام برای بازدید مناطق جنگی به اهواز بروند. قرار می شود که خضرایی هم با این جمع به اهواز برود.

صبح روز یکم اسفندماه سال 1364 خضرایی درحال ترک منزل، از همسرش وصیتنامه اش را طلب می کند و آخرین تغییرات را در آن اعمال می کند.

با عزیمت به فرودگاه مهرآباد تهران، هواپیمای مسافربری به مقصد اهواز به پرواز در می آید. همه چیز به خوبی پیش می رفت که ناگهان اهواز مورد حمله هوایی قرار می گیرد و یکی از جنگنده های دشمن در آستانه ظهر هواپیمای مسافربری حامل آنها را در آسمان شهر اهواز هدف قرار می دهد و تمامی نفرات حاضر در هواپیما شهید می شوند و به ملکوت اعلی می پیوندند.

در این پرواز سرهنگ محمود خضرایی به همراه آیت الله محلاتی و تعدادی از نمایندگان مجلس شواری اسلامی و قضات دیوان عالی کشور شهید می شوند.

درهنگام شهادت درحال خواندن قرآن

هنگامی که پیکر مطهر او را پیدا کرده و آن را مشاهده می کنند، می ببینند که در یک دست تسبیح و درلابه لای انگشتان دست دیگرش ورقه های قرآن بوده است.

شهید خضرایی به آرزوی دیرینه خود رسیده بود. او بارها می گفت:

- من دوست ندارم که بر روی زمین بمیرم، دوست دارم تا در آن بالا بمیرم.

و حقیقتا که چه خوب شهید شد و چقدر زیبا به آرزوی خود رسید در آن بالاها درحال راز و نیاز با خدای خود.

انشاالله که خداوند با قرآن محشورش نماید.

قسمتی از وصیت نامه شهید محمود خضرایی

"... همسرم! شما را سفارش می  کنم به حفظ  حجاب خود و دختران و حفظ عفت به نحوی که الگوی شما حضرت زهرا(س) باشد. شما و بچه ها را سفارش می کنم به رعایت حدود الهی، دستگیری ازفقرا و یتیمان، شرکت درکارهای خیربرای تقویت اسلام و ولایت فقیه همیشه توکل به خدای بزرگ داشته باشید و لاغیر، تا خیرآخرت نصیب شما بشود..."

---

منبع:پایگاه اطلاع رسانی ارتش جمهوری اسلامی ایران

با این راهکارها ضمن حفظ حجاب و ارج نهادن به سبک زندگی ایرانی و اسلامی از مهمانی لذت ببرید.

بسیاری از زنان ایرانی استفاده از چادر را به عنوان حجاب اسلامی می پسندند

یکی از اوقاتی که حقیقتاً حفظ چادر در آن سخت می شود هنگام مهمانی ها و مخصوصاً به عنوان میزبان است. وقتی که در یک آشپزخانه اپن و در معرض دید نامحرم بخواهید با حجاب کامل آشپزی نموده و مقدمات پذیرایی را آماده کنید یا هنگام پذیرایی بخواهید حجاب خود را حفظ کنید بسیار سخت می شود.

بسیاری از زنان ایرانی استفاده از چادر را به عنوان حجاب اسلامی می پسندند اما بخاطر دردسرهای نگه داشتن و کنترل آن بر روی سر، از آن فاصله می گیرند.

در این بین یکی از اوقاتی که حقیقتاً حفظ چادر در آن سخت می شود هنگام مهمانی ها و مخصوصاً به عنوان میزبان است. وقتی که در یک آشپزخانه اپن و در معرض دید نامحرم بخواهید با حجاب کامل آشپزی نموده و مقدمات پذیرایی را آماده کنید یا هنگام پذیرایی بخواهید حجاب خود را حفظ کنید بسیار سخت می شود.

لازم به ذکر است که کنار گذاشتن حجاب چادر توسط بانوان دلایل مختلف فرهنگی و اجتماعی دارد که بررسی آن ها در این مجال نمی گنجد. در این نوشتار تنها سعی شده است راه کارهایی را برای مدیریت بهتر استفاده از چادر و رعایت حریم محرم و نامحرم در مهمانی ها ارائه دهیم.

آیا تاکنون از چادر های مدل دار در مهمانی استفاده کرده اید؟

بهترین و مطمئن ترین راه برای اینکه هم از چادر استفاده کنید و هم دغدغه حفظ پوشش کامل را در حین کار نداشته باشید این است که یک چادر مدلدار مخصوص مهمانی تهیه کنید. مدل چادر بستگی به سلیقه هر فرد متفاوت است اما در کل باید مدلی را تهیه نمایید که با توجه به کارهایی که یک خانم در هنگام مهمانی دارد مناسب باشد. برای مثال مدل عربی برای این کار مناسب نیست. علاوه بر این استفاده از چادر مدل دار برای وقتی که مهمان هستید نیز بسیار مناسب است مخصوصاً برای بانوانی که کودک خردسال دارند و در حین مهمانی باید به امورات کودک خود نیز رسیدگی کنند.

 

می توانید از کش برای چادرتان استفاده کنید

اگر تهیه یک چادر رنگی مدل دار فعلاً برایتان مقدور نیست و یا استفاده از آن را در مهمانی نمی پسندید، می توانید مانند چادر مشکی، از کش چادر استفاده کنید، یعنی برای همین چادر رنگی سنتی که در حال حاضر در مهمانی از آن استفاده می کنید، کش بدوزید. شاید در ابتدا کمی برایتان سخت باشد و به نظر زیبا و شکیل نیاید ولی کافیست آن را یک بار امتحان کنید. هیچ معیاری برای اینکه کش چادر را برای چادرهای رنگی نتوان استفاده کرد وجود ندارد، پس به راحتی می توان آن را بکار برد. این روش نه تنها از زیبایی و شکیل بودن چادر نمی کاهد بلکه به آن آراستگی بیشتری نیز می دهد و به دلیل ایستایی آن بر روی سر نه تنها به خودتان اعتماد به نفس بیشتری می دهد بلکه شما را در نظر دیگران نیز بانویی با اعتماد بنفس بیشتر نشان می دهد. با این کار شما می توانید دیگران را نیز ترغیب به استفاده از ابزارهایی برای استفاده راحت تر از چادر نمایید.

درانتخاب جنس چادر و روسری دقت کنید

هنگامی که برای یک مهمانی چادر و روسری خود را انتخاب می کنید، مهم تر از اینکه به زیبایی آن توجه داشته باشید باید در انتخاب سایز و جنس روسری و چادر دقت نمایید. برای مثال اگر از چادر بدون کش استفاده می کنید باید حتماً جنس روسری شما نخی باشد تا ایستایی بهتری با چادر داشته باشد، در غیر اینصورت بدلیل اینکه چادر از روی روسری لیز می خورد، نه تنها شما را کلافه خواهد کرد و از ساعات مهمانی کمتر لذت می برید بلکه در نظر دیگران و به خصوص دختران جوان تر اینطور جلوه می کنید که با چادر خود راحت نیستید و دائماً دردسر دارید.

بطور کلی وقتی شما میزبان هستید بهتر است از روسری هایی با جنس نخی استفاده کنید که کنترل و ایستایی آن با چادر بسیار راحت تر است اما هنگامی که شما مهمان هستید، می توانید از روسری های مجلسی تر نیز استفاده کنید زیرا فعالیت شما کمتر است و راحت تر می توانید پوشش خود را حفظ کنید، اما در اینجا باید به جنس چادر خود نیز توجه کنید چرا که اگر چادرتان نخی نباشد حتی اگر بهترین و زیباترین روسری را هم سر کرده باشید، باز نمی توانید آن را به راحتی حفظ کنید.

با مانتو و روسری هم می توان حجاب کامل داشت

اگر شما در مهمانی ها از چادر استفاده نمی کنید، می توانید از مانتو و روسری با شرایط خاصی استفاده نمایید. مانتوهایی که امروزه در بازار وجود دارد هیچ یک، حجاب کامل مبنی بر پوشش کامل حجم بدن را تأمین نمی کنند و اگر شما بخواهید از مانتو به عنوان حجاب کامل استفاده کنید می بایست خودتان در صدد دوخت و تهیه مانتویی با ویژگی های اسلامی باشید.

همچنین شایسته است از روسری های قواره دار استفاده کنید که به پوشاندن حجم بدنتان نیز کمک کند. گره زدن روسری نمی تواند حجاب کامل را رعایت کند بلکه باید از شیوه های بستن روسری مانند لبنانی یا سنتی استفاده کنید تا دنباله روسری روی سینه ها بیفتد و آن ها را بپوشاند.

حجاب شما در مهمانی باید راحت و روان باشد

به طور کلی پوشش یک خانم محجبه در مهمانی باید به گونه ای باشد که برای دختران نوجوان و جوان و حتی دختربچه ها نمونه و الگویی برای استفاده کاربردی از چادر باشد. وقتی برخی بانوان در استفاده از چادر تمهیدات و ابزارهای لازم را بکار نمی برند و در استفاده از آن دچار دردسر و کلافگی می شوند، اولین اثر منفی را بر دختران کوچکتر و حتی کسانی که از چادر استفاده نکرده اند، می گذارد. وقتی به عنوان یک بانوی محجبه از چادر استفاده می کنید باید کنترل این پوشش آنچنان در دستان شما باشد که یک بیننده احساس نکند شما با چادرتان راحت نیستید و به سختی آن را حفظ کرده اید.

فضای خانه را مدیریت کنید

در صورتی که آشپزخانه شما “اپن” است بهترین راه این است که یک پرده برای پوشش آن نصب کنید. محل نشستن مهمانان خانم و آقا را در منزل طوری مدیریت کنید که فضای آشپزخانه و محدوده ای که شما به عنوان کدبانوی خانه در رفت و آمد هستید، کمتر در معرض دید نامحرمان باشد.

آینه ها را در خانه طوری قرار دهید که تصویر شما را در محدوده ای که بیشتر حضور دارید نمایان نکند و در معرض دید نامحرم قرار ندهد تا در حین کار از آرامش بیشتری برخوردار باشید.

پذیرایی از مهمانان را به آقایان بسپارید

در یک مهمانی اگر شما میزبان هستید، منطقی ترین راه این است که مسئولیت پذیرایی از مهمانان را به آقایان بسپارید. سفره انداختن و جمع کردن و پذیرایی های اولیه و غیره همگی می بایست توسط آقایان انجام بگیرد. در بسیاری از خانواده های متدین و مقید به حجاب، این وظیفه بر عهده ی مردان خانواده است و همگی از این تقسیم مسئولیت در مهمانی راضی هستند.

بطور کلی شایسته نیست یک خانم محجبه برای پذیرایی از مهمانان مرد اقدام کند. پذیرایی توسط بانوان محجبه در مهمانی ها نه تنها ضرورتی ندارد بلکه شایسته نیست که از نظر حفظ حریم محرم و نامحرم، زن خود را در معرض دید نامحرم برای امری غیر ضروری قرار دهد.

چگونه سر سفره حریم ها را حفظ کنیم؟!

هنگامی که می خواهید برای صرف غذا دور سفره بنشینید، بهتر است محل نشستن زنان و مردان را طوری مدیریت کنید که خانم ها در یک طرف سفره و آقایان در طرف دیگر سفره بنشینند، بطوریکه زنان روبروی زنان و مردان روبروی مردان قرار بگیرند. برخی خانواده ها اصرار دارند که همسران کنار یکدیگر بنشینند، اگرچه در هنگام صرف غذا این موضوع ارجحیتی ندارد اما اگر بخواهید این روش را نیز داشته باشید حتی الامکان سعی نمایید که محارم روبروی یکدیگر قرار بگیرند تا در هنگام صرف غذا هم خانم ها و هم آقایان کمتر معذب شوند و این برای حفظ حریم ها شایسته تر است.

اگر می خواهید این فرهنگ را به تازگی در خانواده خود رواج دهید، هیچ گاه نباید همه را ملزم کنید که این نوع نشستن کنار سفره را رعایت کنند، بلکه باید ابتدا با کسانی که مثل شما می خواهند این حریم ها را حفظ کنند شروع نمایید و با هماهنگی هم در نشستن دور سفره را در مورد خود اجرا کنید. در یک جمع فامیلی وقتی چند خانواده بخواهند اینگونه باشند به تدریج این نوع فرهنگ ها رواج می یابد و کسی دل آزرده نخواهد شد.

ساعاتی از مهمانی را تفکیک نمایید

بهتر است ساعاتی از مهمانی را زنان و مردان در فضایی جداگانه سپری کنند، برای مثال یک اتاق که کاملاً محفوظ باشد را برای حضور خانم ها و دور هم نشینی آنان در نظر بگیرید.

گفتگوها، شوخی ها و خنده ها که خانم ها در جمع های خود دارند، نباید در معرض نامحرمان صورت بگیرد. این برای حفظ حریم محرم و نامحرم شایسته تر است لذا تفکیک مهمانی برای زنان و مردان برکات زیادی خواهد داشت که یکی از نتایج آن تربیت غیر مستقیم نوجوان و جوانی است که در مهمانی حضور دارد زیرا می بیند که در خانواده و اطرافیانش بین زنان و مردان حریم بخصوصی وجود دارد و در عین اینکه حریم ها حفظ می شود لحظات شاد و با نشاطی را نیز می توان سپری کرد.

---

منبع:قرارگاه فرهنگی هدنا برگرفته از سایت باحجاب

---